TP HCM cần chuyển đổi kép công nghiệp để tạo động lực tăng trưởng mới

Chuyên gia cho rằng TP HCM cần chuyển đổi kép trong ngành công nghiệp, kết hợp xu hướng xanh và số hóa, nhằm tìm kiếm động lực tăng trưởng mới trong bối cảnh quỹ đất hạn chế và giá đất ngày càng cao.

Đây là nhận định được Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM (HIDS) đưa ra trong báo cáo về sự cần thiết chuyển đổi công nghiệp của thành phố tại buổi họp báo Diễn đàn Kinh tế TP HCM (HEF 2024) lần thứ 5 vào sáng ngày 12/9.

HIDS cho biết, chuyển đổi công nghiệp là quá trình thay đổi căn bản các ngành công nghiệp, trong đó cấp độ thành phố là chuyển dịch cơ cấu ngành nghề, giảm bớt hoặc nâng cấp các ngành truyền thống, phát triển các ngành mới có giá trị gia tăng cao và bền vững.

Các chuyên gia của HIDS khuyến nghị TP HCM nên thực hiện chuyển đổi kép trong ngành công nghiệp, tức là kết hợp việc xanh hóa và số hóa, để tận dụng các lợi ích cộng sinh của cả hai xu hướng này. Phó Viện trưởng Phạm Bình An nhấn mạnh: "Thành phố cần thực hiện chuyển đổi kép trong ngành công nghiệp, nâng cấp chuỗi giá trị và phát triển các ngành cốt lõi để tìm ra động lực tăng trưởng mới."

Chuyển đổi công nghiệp kép đã được nhiều quốc gia áp dụng và đang trở thành xu hướng toàn cầu. Chẳng hạn, Đức triển khai chiến lược "Industrie 4.0", thúc đẩy tự động hóa và sản xuất thông minh, đồng thời khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo, cải thiện hiệu suất năng lượng và giảm thiểu khí thải carbon trong sản xuất. Trung Quốc cũng có kế hoạch "Made in China 2025", tập trung vào ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và robot trong sản xuất, đồng thời đầu tư vào chuỗi cung ứng sản xuất năng lượng tái tạo và xe điện, nhằm đạt mục tiêu giảm phát thải vào năm 2030 và trung hòa carbon vào năm 2060.

Theo HIDS, TP HCM nên chuyển đổi công nghiệp sang công nghệ cao, nhà máy thông minh, ít sử dụng lao động, trong khi các ngành truyền thống như thực phẩm, dệt may, cao su, nhựa cần nâng cấp chuỗi giá trị thông qua việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật để chế biến sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Thành phố cũng cần tiếp tục phát triển các dịch vụ hỗ trợ công nghiệp.

Năm 2022, ngành công nghiệp đóng góp 19% GRDP của TP HCM (so với 32% trung bình của cả nước), và đến giữa năm 2024, tỷ lệ này chỉ còn 17,8%. HIDS cho rằng tỷ trọng giảm dần của ngành công nghiệp là một trong những nguyên nhân khiến TP HCM chưa duy trì được vị thế trung tâm kinh tế của cả nước, đồng thời có xu hướng suy giảm.

Bên cạnh đó, sự phát triển kinh tế của thành phố theo chiều rộng trong những năm qua đã làm giảm động lực tăng trưởng. Hạ tầng công nghiệp hiện tại không đủ để đáp ứng yêu cầu phát triển theo chiều rộng, khi diện tích đất công nghiệp tại TP HCM chỉ đạt 5.921 ha, chiếm 2,81% tổng diện tích đất công nghiệp của cả nước, trong khi giá đất ngày càng tăng.

Tại Diễn đàn Kinh tế TP HCM (HEF 2024) diễn ra từ ngày 24-27/9 với chủ đề "Chuyển đổi công nghiệp, động lực mới cho phát triển bền vững TP HCM", thành phố sẽ tiếp tục thu thập ý kiến, khuyến nghị từ các chuyên gia trong và ngoài nước về xu hướng chuyển đổi công nghiệp toàn cầu, nhằm xây dựng chiến lược chuyển đổi ngành công nghiệp phù hợp với xu thế phát triển của nền kinh tế.